De driehoeksmeting op Ameland, verricht door het Kadaster in 1830 - Jan Bleeker

De driehoeksmeting op Ameland, verricht door het Kadaster in 1830 - Jan Bleeker

In het Nederlands Geodetisch Tijdschrift "Geodesia", van april 1988, verscheen een publicatie van mij over de vergelijkingen van de eerste driehoeksmetingen op Ameland van 1830 met die van 1925/1926. Het maakte slechts een klein onderdeel uit van mijn boek "HOLLUM 1830-1832, de kadastrale voorgeschiedenis van een dorp op Ameland" . Het is gedrukt in 1985 en met de uitbreiding "Ameland te Kaart" herdrukt in 1987, met respectievelijk 150 en 175 pagina's.

Hollum 1830-1832, de kadastrale voorgeschiedenis van een dorp op AmelandDe omslag van de beide boeken.

Trefwoorden:

| | | | | | | |

De driehoeksmeting op Ameland, verricht door het Kadaster in 1830

Publicatie (1)

In 1987 publiceerde de Leeuwarder Courant het verschijnen van mijn boek "Hollum 1830-32, de kadastrale voorgeschiedenis van een dorp op Ameland".

LC 1987 - minuscule perceeltjes in Amelander mieden

Publicatie (2)

Ook in de "Philips Koerier" werd in april 1988 de nodige aandacht besteed en dat hieronder is weergegeven.

Jan Bleeker over Ameland driehoeksmeting in Philips koerier

Geodesia

Driehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in GeodesiaDriehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in GeodesiaDriehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in GeodesiaDriehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in Geodesia

Driehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in Geodesia

Opmerking:

Op de bovenstaande foto staan, behalve de Hollumer Kaap, o.m. ook mijn oom Cornelis Bleeker, zijn vrouw en in het midden hun zoontje Jaap. Hieronder volgen voor de duidelijkheid nog wat details van tekeningen en berekeningen die in het artikel in  "Geodesia" zijn opgenomen.

Driehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in Geodesia

Detail van het veldwerk van de driehoeksmeting, waarbij de hoeken van de torens niet zijn gemeten. Vanaf een drietal punten, waaronder de Kaap en een "Lantaarnpaal", werd over en weer gericht op  X (de "Grote Kaap op het eiland Terschelling"), om aansluiting te krijgen met naburige driehoeksnetten.

Driehoeksmeting Ameland Jan Bleeker in Geodesia

Detail van de berekeningswijze van de coördinaten van Ballum.

Voorbeeld van de berekening van de lengten der driehoekszijden in 1830.

Voorbeeld van de berekening van de lengten der driehoekszijden in 1830.

Driehoek 1: AC = 1210,5.  AB = 1828

Driehoek 2:  BF = 2215,7.  AF = 2210,7

de coördinatenberekening voor de afstanden der driehoekspunten in 1830.

Voorbeeld van de coördinatenberekening voor de afstanden der driehoekspunten in 1830.

Driehoekspunten

Een paar driehoekspunten, die in 1830 voor de driehoeksmeting werden gebruikt, staan hieronder afgebeeld. De toren van Ballum was de Oorsprong van het plaatseliijke coödinatenstelsel op Ameland.  Bij de torens werden de onderkant van de z.g. "knop" op het torendak gebruikt als driehoeks- en als richtpunt.

De Kaap, als driehoekspunt, kan tussen 1830 en 1925 enigszins zijn verplaatst, gezien mijn gevonden verschil in de uitkomst van de coödinaten in de hoofdstukken "Geodesia 1 t/m 4".

Links de toren van Ballum en rechts die van Hollum.

Links de toren van Ballum en rechts die van Hollum.

De waarschijnlijk verplaatste Kaap van Hollum uit 1925.

De waarschijnlijk verplaatste Kaap van Hollum uit 1925.

Veldwerken

Het onderstaande veldwerk is van een detailmeting van de oude zeedijk bij Hollum, gemeten door de landmeter der 2de klasse J.G. Rameau in 1830, waarbij het driehoeksnet als basis diende.

We zien dat als meetlijnen gebruik gemaakt werd door te richten op o.m. de kerktoren van Hollum, zoals op het onderstaande veldwerk te zien is, bij de detailmeting van de toegang naar Hollum, de oude zeedijk en de buitendijkse plas.

Veldwerk van een gedeelte Ballum B 12 uit 1830.

Veldwerk van een gedeelte Ballum B 12 uit 1830.

De uitwerking van het bovenstaande veldwerk op het Minuutplan Ballum B 12 in 1832

De uitwerking van het bovenstaande veldwerk op het Minuutplan Ballum B 12 in 1832 van de oude zeedijk en de buitendijkse plas, met linksboven de toegang via de Reeweg naar het dorp Hollum.

De topografische kaart uit 1854 van de oude zeedijk, de buitendijkse plas en de toegang naar Hollum,

De topografische kaart uit 1854 van de oude zeedijk, de buitendijkse plas en de toegang naar Hollum, zoals die ook te zien is op bovenstaand veldwerk en Minuutplan uit 1830-'32.

Situatie van het Wad omstreeks 1900 bij Hollum

Situatie van het Wad omstreeks 1900 bij Hollum, met in het midden de toegang naar het dorp tussen de oude zeedijk, zoals die in 1830 werd ingemeten.

 

Ontdek alles over Stichting De Ouwe Pôlle

Word vriend van Stichting De Ouwe Pôlle. Bekijk de voordelen:

Word vriend van Stichting 'De Ouwe Pôlle Ameland'. Daarmee steunt u het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed op Ameland.

  • Ontvang drie keer per jaar onze magazine Pôllepraat vol verhalen over de Amelander cultuur en geschiedenis
  • Steun onze musea op Ameland: museum Sorgdrager, museum Swartwoude, het bunkermuseum en de cultuurkerk in Nes
  • Met uw bijdrage organiseren wij ieder winter een programma bestaande uit lezingen waaraan u kunt deelnemen
  • Onze stichting heeft een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling)

<<< Meld je aan als vriend van de Ouwe Pôlle >>>