De Amelander Avond in Amsterdam (1)

Een groepje Amelanders loopt door donker Amsterdam, van gebouw Frascati via de Oudezijds Achterburgwal richting Centraal Station. Het zijn twee mannen, twee vrouwen en een kind. Ondanks het tijdstip, ver na middernacht, is het druk op straat. Op het kind maakt de nachtelijke tocht een onuitwisbare indruk. Niet alleen de prachtige vrouwen achter mooie verlichte etalages, maar ook de ontmoeting met de Stille Omgang, een processie van honderden mannen in grijze jassen met grijze hoeden, die zwijgend hun bedevaartstocht door nachtelijk Amsterdam maken.

De Amelander Avond in Amsterdam in gebouw Frascati in 1959. Vlnr: Frans Kienstra, Martha Visser, D.J.J. Visscher, L. Nagtegaal, A.J. Langelaar, Grietje Nagtegaal-de Boer, Follie Visser, Bartle Hoekstra, Jur de Vries, Liesbeth de Vries-Visser, Tin Ridder, Tine Ruygh-IJnsen en Jan de Jong.

Het was midden jaren vijftig van de vorige eeuw toen ik samen met mijn ouders en ons gastgezin terugliep van de Amelander Avond in gebouw Frascati naar ons logeeradres in Amsterdam Noord. Eenmaal per jaar organiseerde toneelvereniging Nut en Genoegen uit Hollum de Amelander Avond in Amsterdam. Na de oorlog bloeide het verenigingsleven op het eiland weer op en in 1946 besloot een enthousiaste groep toneelspelers met Bartle Hoekstra als voorzitter, hun kunsten buiten het eiland te vertonen.  Het werd Amsterdam, er woonden immers veel oud-Amelanders. Het organisatietalent en het grote netwerk van mijn vader Bartle Hoekstra zorgde voor een aantal belangrijke gasten op de eerste rij: burgemeester Walda van Ameland, burgemeester d’Ailly van Amsterdam, commissaris Voordewind (van de spannende boeken) en Keimpe Sikkema, redacteur van de Leeuwarder Courant. De laatste zorgde voor een geweldige publiciteit.

De Amelander toneelspelers reden met een bus van de firma Slager uit Hallum naar de hoofdstad. Als niet alle plaatsen in de bus bezet waren door de toneelspelers en hun aanhang, konden andere belangstellenden tegen een geringe vergoeding meerijden. Ze werden opgewacht door veel gastvrije oud-Amelanders, vaak familieleden, die hen een prettig logeeradres boden. Het gezellige weekend begon al op de boot, daarna de busreis met een tussenstop bij hotel Zomerdijk in Den Oever, dan richting Amsterdam, waar op de Meeuwenlaan de eerste begroeting plaatsvond.

Zonder anderen tekort te doen waren Aaf Brouwer-de Boer, Jan de Jong, Folkert Visser en Jur de Vries de sterspelers van het eerste uur. En daar kwamen ze voor naar Frascati, de Amelanders van overzee. Het toneelstuk ‘Onder één dak ‘ was op de eerste Amelander Avond in 1946 een daverend succes, met waardering van de schrijver Johan Fabricius, omdat het met veel overtuigingskracht in het Amelands werd gespeeld. Om nog een paar successtukken te noemen: ‘Het hing in de lucht’ - ‘De beste jaren van ons leven‘ - en het muziekstuk ‘Jongens van de koopvaardij‘ met accordeonist Minne Kanger. De Amelander sûkermantkes, blatjes en kaaksen vonden gretig aftrek tijdens de gezellige tombola, de avond werd afgesloten met ‘bal na’, in de beginjaren met muzikale omlijsting van het duo Leemburg, bekend van hun optredens in ‘de Welvaart’ in Hollum.

Ieder jaar weer werd Frascati een stukje Ameland, waar de Wiebenga’s, Neij’s, Vissers en al die andere bekende Amelander families een stukje van hun jeugd terugvonden. De vijftigste Amelander Avond in Amsterdam werd ook de laatste. Niet meer in gebouw Frascati maar op een andere locatie en met andere enthousiaste mensen. De veranderende tijd met meer mogelijkheden tot reizen en communicatie betekende uiteindelijk het einde van de Amelander Avonden in Amsterdam.

© Lia Hoekstra   

Interessant? Met 1 klik blijft u op de hoogte van de rijke Amelander historie: Follow @AmelandHistorie