De Amelander - René Stender
Ameland heeft iets speciaals. Dat zal vrijwel iedereen beamen. Het is een mooi eiland, maar er is meer. Iets dat bijna ongrijpbaar is. Dat word je al gewaar zodra je op het eiland aankomt. Een gevoel van thuiskomen dat voor een deel vanuit het eiland zelf lijkt te komen. Maar ook wordt bepaald door de Amelanders zelf. Die zijn anders en dat ligt blijkbaar in hun genen opgeslagen. Zoals Pieter Jan Borsch eens zei, “Al die Amelander familiestambomen zegt eigenlijk niets over je afkomst. Want iedereen op het eiland is, door de eeuwen heen, op de een of andere manier wel familie van elkaar”. Hij heeft ongetwijfeld gelijk. Maar wat maakt ze dan zo anders?
Het karakter, de humor? Hun houding, de manier van lopen en praten? De gemeenschapszin of het rechtvaardigheidsgevoel, de behulpzaamheid naar vreemden (denk bijvoorbeeld aan de reddingsboot) of de eigen invulling van festiviteiten zoals Koningsdag en Sûnneklaas. Of ligt de oorsprong juist in de bijzondere positie van Ameland als Vrije Heerlijkheid voor ca. 400 jaar? Het is moeilijk aan te geven en vermoedelijk een combinatie van factoren waardoor de Amelander zich op de een of andere manier van anderen onderscheidt.
De vraag is, kunnen we het achterhalen? Wat onderscheidt dan precies die Amelander? En daarvoor hebben wij uw hulp nodig. De verhalen, anekdotes, mythes en belevenissen van zowel de Amelander als de Amelandbezoeker. Om te kijken of daarmee dit “mysterie” is te ontrafelen. Of, dat kan natuurlijk ook, dat we het nog wat groter kunnen maken... Hetgeen ook wel weer bij Ameland zou passen.
Om direct een voorbeeld te geven, een van mijn belevenissen.
Gemeenschapszin: “een gevoel van verbondenheid met de medemensen of de gemeenschap waartoe men behoort”.
Als tiener vierde ik al mijn vakanties op Ameland. Met vrienden, maar ik had daarnaast ook verschillende vrienden onder de Amelander jeugd. 
Onze tent, gemakkelijk te herkennen aan een doodshoofd, stond altijd vlak langs de weg op Boomhiemke in Hollum. Tot zover niets bijzonders, maar op een gegeven moment was er een stevige storm. Veel wind en regen en na een avond stappen lagen we in de tent nog even te luisteren naar het geluid van de regen en de wind, waarna we al snel in slaap vielen.
Totdat iemand aan mijn voeten begon te trekken. In de duisternis zag ik dat de tent open was gemaakt en een schim fluisterde dat ik stil moest zijn en me snel moest aankleden. Dat lukte zonder de anderen wakker te maken en buiten de tent stonden enkele van mijn Amelander vrienden ongeduldig in de regen op me te wachten. Zonder een woord te zeggen liepen we richting de duinen en vervolgens, volgens mij kris kras, door de duinen heen totdat we uiteindelijk op het strand aankwamen.
Er bleek een lading hout, waarschijnlijk van een overboord geslagen deklast, te zijn aangespoeld. Van die lange stevige en kletsnatte, ongeschaafde planken. Links en rechts zag ik anderen er al mee in de duinen verdwijnen. Een kwestie van aanpakken dus. Planken oprapen, op de schouder en dan de duinen in, waar ze in een duinpan werden neergelegd. Er werd weinig gesproken en vooral hard doorgewerkt. Binnen korte tijd was het strand weer schoon. Wat restte was een tevreden gevoel dat de vakantiegangers de volgende dag tenminste geen last zouden hebben van al dat vervelende hout.
Vermoeid maar voldaan sjokten we weer terug naar Boomhiemke. Ik werd bij mijn tent afgeleverd en vond mijn vrienden nog steeds in diepe slaap. Een voorbeeld dat ik maar al te graag volgde.
De volgende avond dat we in Hollum uitgingen werd werkelijk met geen woord over onze nachtelijk uitstapje gerept. Maar wel kregen mijn 
vrienden en ik her en der een gratis drankje toegeschoven. “Hier voor jullie”. Mijn vrienden, die er absoluut niets voor hadden behoeven te doen waren aangenaam verrast. Geweldig eiland, dat Ameland! Ik kon dat alleen maar beamen. Zelfs toen ik dagen daarna nog steeds de splinters uit mijn handpalmen aan het peuteren was.
Welke idioot echter had besloten dat ik wel even kon meehelpen is mij nooit duidelijk geworden. Evenmin waarom ze mijn twee vrienden lekker lieten doorslapen. Waarschijnlijk omdat die er niet echt bij hoorden. En ik, mazzelpik, wel.
Wat er met al die planken is gebeurd, is eveneens in nevelen gehuld. Hoewel ik het duistere vermoeden heb dat er ergens in Hollum wel een mooi, stevig schuurtje of aanbouw van is verrezen.
Gemeenschapszin: Ook als het ten koste gaat van je nachtrust....
Door René Stender
| OPROEP: Verhalen gezocht voor de reeks 'De Amelander...' De redactie van Amelander Historie zoekt verhalen van Amelanders, oud-Amelanders en trouwe Amelandgangers die hun licht laten schijnen op de vragen: Wat maakt de Amelander, een Amelander? Wat kenschetst de Amelander? Wat voor invloed heeft het eiland op de Amelander? Welke verhalen, anekdotes en herinneringen roepen deze vragen bij u op? We zijn benieuwd! Stuur uw verhaal (en foto's) naar info@amelanderhistorie.nl |