Heemkundeproject ‘Op avontuur op Ameland’ voor jongeren

Op maandag 26 september jl. werd in het Natuurcentrum in Nes het heemkundeproject ‘Op avontuur op Ameland’ voor scholieren gepresenteerd. Voor deze bijeenkomst waren de leerkrachten van de Amelander scholen uitgenodigd die voor het eerst met het project konden kennismaken. Het project is geïnitieerd door Joke Mosterman en Peter Kienstra in samenwerking met Stichting Amelander Musea en de Amelander scholen. Het doel van het project is de Amelander scholieren meer over hun omgeving te laten leren door tien themamiddagen in een schooljaar te organiseren. In dit schooljaar worden nog pilots uitgevoerd zodat het project inhoudelijk kan worden bijgesteld. Naar verwachting zal het project in het volgende schooljaar worden geïntroduceerd.

De afgelopen vier jaar hebben Joke Mosterman en Peter Kienstra aan dit project gewerkt. Daarvoor werkten ze nauw samen waarbij Joke de informatie tot een verhaal bewerkte en Peter de illustraties tekende (zie afbeeldingen). Aanvankelijk wilden ze een boek uitgeven onder de titel ‘Op avontuur op Ameland’ maar een boek uitgeven is niet gemakkelijk. Dus kwamen ze later op het idee om hun verhaal tot educatief materiaal te verwerken. De Amelander jongeren weten namelijk steeds minder over hun omgeving dus zou er in het onderwijs behoefte aan dergelijk materiaal kunnen zijn. Vervolgens hebben Joke en Peter, samen met stichting de oude Polle, voor hun project subsidie aangevraagd wat door Streekwurk werd gehonoreerd. En zo ontstond het heemkundeproject waaraan ook de directeuren van de Amelander scholen en Stichting Amelander Musea wilden meewerken.

In overleg met de directeuren werd besloten het project (in eerste instantie) vanaf groep 5 te laten lopen. Dit zijn scholieren van ca. 8 jaar die gedurende een aantal jaren op een actieve en ludieke wijze kennis van de Amelander omgeving opdoen. Daarvoor vinden in één schooljaar tien themamiddagen plaats. Dit betekent één middag in de maand, waarbij één onderwerp centraal staat. De tien thema’s zijn ingedeeld in vijf biotopen en vijf dorpen (eentje over Ameland in het algemeen). Zo kan een middag in het teken van het Wad of het dorp Buren staan. Tijdens deze middagen wordt het verhaal van Joke en Peter aan de scholieren verteld waardoor ze op een verhalende wijze veel over het eiland te weten komen.

Het verhaal volgt drie hoofdpersonen namelijk de Amsterdamse tweeling Tim en Tamara die regelmatig op Ameland komen en daar de Amelander oud-zeekapitein Sipriaan Visser ontmoeten die de tweeling opa Sippelaar is gaan noemen. Hij is een echte Amelander die veel over het eiland weet. Met hem bezoekt de tweeling veel plekken op het eiland waarbij opa altijd veel over het eiland vertelt. Door scholieren dit verhaal te laten volgen, treden zij figuurlijk in de voetsporen van Tim en Tamara. Na elk verhaal gaan de scholieren aan de slag met opdrachten, zoals het maken van een Waddenkwartet of een muurkrant van de Waddeneilanden. Door diverse actieve werkvormen, zoals het bezoeken van het Wad, komen de scholieren veel over Ameland te weten. Daarbij wordt op hun eigen kennis voortgebouwd. Vanaf groep 5 krijgen ze een werkmap waarin ze hun gemaakte opdrachten kunnen bewaren. Deze zal al deze jaren met hen meereizen. Naast opdrachten doen de scholieren ook veel informatie op via Amelander gastsprekers die voor de klas allerlei informatie over de Amelander cultuur, taal, natuur en geschiedenis zullen vertellen.   

Uiteindelijk moet dit heemkundeproject er voor zorgen dat de Amelander scholieren meer over hun eigen omgeving leren. Daarvoor volgen scholieren gedurende zes jaar dit project. Momenteel wordt er met het uitgewerkte lesmateriaal in de lessen geëxperimenteerd zodat dit eventueel kan worden aangepast. Vanaf het schooljaar 2017/2018 zullen alle Amelander scholieren van de genoemde klassen het project ‘Op avontuur op Ameland’ gaan volgen. Zoals de titel doet vermoeden, is het de bedoeling dat ze dan ook actief op avontuur zullen gaan. Ter ondersteuning van de leerkrachten en de leerlingen is een website in het leven geroepen waarop lesmateriaal en informatie van dit project zal worden geplaatst: www.opavontuuropameland.nl