Herinneringen aan het overlijden van Anna Frederikse (1909-1931)

13-10-2017 10:38

In de nacht van zondag 12 op Maandag 13 juli 1931, dus nu 50 jaar geleden, werd tijdens een zeer zwaar onweer te Hollum op Ameland, de onderwijzeres der Chr. School aldaar, Mej. Anna Frederikse door de bliksem, dodelijk getroffen.

Anna Frederikse werd op 31 Dec. 1909 in Angerlo bij Doesburg geboren, als dochter van Theodoor Christiaan Frederikse en Barbertje Johanna Schreuder.

Na het overlijden van haar vader hertrouwde haar moeder met Ds. G. D. A. Oskamp, Hervormd predikant te Harlingen.

Per 1 Sept. 1929 was Anna benoemd als onderwijzeres van de Koningin Wilhelmina-school te Hollum, en kwam op 30 Augustus naar Ameland. Het was enigszins traditie dat de schooljuffrouw in de kost kwam bij de fam. Thomas Postma.

Dit echtpaar had één dochter: Trijntje. Zij woonden aan de Vuurtorenweg, welke in de oorlogsjaren werd omgedoopt in Oranjeweg, en hield officieel deze naam. Na de fam. Postma heeft de fam. Piet Wijnberg hier jaren gewoond, en het pand is nu eigendom van hun zoon Klaas Wijnberg.

Het was zondag 12 juli een stralende zomerse dag. ’s Morgens na kerktijd waren Trijntje Postma en Antje Barf, die schuin tegen over de fam. Postma woonde, met Anna Frederikse nog een wandeling door de duinen wezen maken, en ze genoten van het prachtige weer. Het was bladstil.

’s Avonds was Antje Barf met haar zuster Trijntje en meerdere vriendinnen gaan wandelen in het dorp en toen ze door de Oosterlaan liepen hoorden ze bij de fam. Klaas Neij één van de jongens op een gitaar spelen. Ze gingen er naar toe en hebben daar in de tuin samen gezongen.

Maar in de verte rommelde het al en het weerlichtte. Om half 8 werd het erg donker. Zo rond 10 uur kwamen de zusters Barf thuis en zeiden: ´We konden wel een zwaar weer krijgen´. Vader Barf ging naar buiten en heeft niets gezegd, maar er waren 2 buien, en hij dacht als die over komen is het niet best. Rond 11 uur waren de buien boven Hollum en was het zeer zwaar weer. Daar de vloed op kwam bleef het boven het dorp hangen. Het heeft een uur geduurd, en de ouderen in die tijd konden zich niet herinneren dat ze ooit zulk zwaar onweer hebben mee gemaakt.

Bij de fam. Barf stonden ze in de achterkamer, de ouders met hun 3 dochters, waarvan mijn vrouw de jongste was en een zoon van 7 jaar.

Omstreeks kwart over 12 was het of er een bol vuur door het dakraam op de tafel viel, direct gevolgd door een donderslag. Vader zei: 'Het is hier niet ingeslagen, maar wel vlak bij'. Dit was de laatste slag, en ineens was het stil. Toen de ouders Barf naar buiten gingen, stond de vrouw van Postma op de stoep, en riep aan haar overbuurman Gribbert Ruijgh: 'Buurman wil je even komen, want het is niet goed met Juffrouw'. Hij ging er direct naar toe, gevolgd door de andere buren te weten Harmen Barf en Sjoukje de Boer en Aafke Bleker. Men heeft direct dokter de Jong gehaald en ook Ds. Dirk van Dijk, de gereformeerde predikant. Zij hebben nog kunstmatige ademhaling toegepast, maar het mocht niet meer baten. Hoewel het onweer afdreef, was het weerlicht heel erg. De dochters Barf stonden voor huis en konden duidelijk zien wie er naar binnen gingen bij de fam. Postma. Tijdens het onweer stond de fam. Postma met Trijntje en Juffrouw Frederikse tegen de bedstededeuren en met de laatste slag werd zij getroffen. De bliksem was op haar hangertje geslagen en ze vonden later het kettinkje tussen haar kleren, en in haar hals zat een klein zwart plekje. Op de tegelwand zat een zwarte streep, die was ingebrand.

Er was in die tijd nog geen telefoon, dat op maandagmorgen de 13^e Juli is Ds. van Dijk naar Harlingen gereisd, om de droeve mare te brengen naar de fam. Ds. Oskamp.

Toen hij daar kwam, deed Ds. Oskamp open en zei: 'Ds. van Dijk van Ameland. Dan is er iets ernstigs. Zegt U het maar direct, want ik moet straks 2 huwelijken bevestigen.'

Dinsdag, 14 Juli hebben de naaste buren Douwe Roep, die aan de zuidkant onder hetzelfde dak als de fam. Postma woonde, en Gerrit Roep, die er schuin tegenover woonde, de overlijdensaangifte gedaan. Dezelfde dag zijn Ds. Oskamp met zijn vrouw, en de twee broers Frederikse naar Ameland gekomen.

 

Op de foto links: De familie Postma voor hun woning (1934). V.l.n.r. Thomas Postma, Sjoukje Postma-Visser en dochter Trijntje. Vooraan juf Sietske Leeman

 

Op Woensdag, 15 Juli, werd in de Hervormde Kerk van Hollum een rouwdienst gehouden, die geleid werd door Ds. Z. C. de Jong, hervormd predikant van de gemeente Hollum-Ballum.

De baar werd vanaf het sterfhuis naar de kerk gedragen, door de naaste buren.

Toen zij ter hoogte van Hotel “de Zwaan” waren gekomen, heeft de heer J. H. Drent, uit Leeuwarden, die als badgast op Ameland vertoefde, er een foto van gemaakt. Hij heeft vermoedelijk gestaan achter of naast het huis van Klaas de Vries. Dit huisje is afgebroken, en de huidige plaats is thans parkeerterrein. De dragers aan de voorkant zijn van achteraf: Tjeerd Borsch Sr., Harmen Barf, Douwe Roep, Gerrit Dokter en vermoedelijk Gerrit Roep, doch dit is niet helemaal zeker.

Aan de andere kant loopt als achterste: Piet C. de Boer en in ’t midden: Hendrik IJnsen.

Toen ze bij de Chr. School waren, sloten de schoolkinderen zich er bij de stoet aan, en liepen naar de Kerk. De gedachtenisrede werd door Ds. de Jong uitgesproken en er werd gezongen Psalm 103: 7 en 8. 'Geen vader sloeg met groter mededogen enz.' en 'Gelijk het gras is ons kortstondig leven.'

Hierna werd de baar de Kerk uitgedragen, gevolgd door Ds. de Jong, daarna de gebroeders Frederikse en de schoolkinderen, waarna, zoals gebruikelijk eerst de mannen en daarna de vrouwen volgden. Bij de dijk gekomen werd de kist op een wagen gezet en naar het schip van de gebroeders Bruin gereden en aan boord gebracht van de 'Broeder- trouw´. De beide broers Frederikse zijn mee naar Harlingen. Het was onstuimig weer.

Op Donderdag 16 juli is Anna Frederikse vanuit de pastorie van familie Oskamp op de Zuiderhaven 79 in Harlingen naar haar laatste rustplaats gebracht. Hierbij waren van Hollum aanwezig meester A. Hamer, en de voorzitter van het schoolbestuur, de heer K. de Ruiter.

Nadien ontvingen alle schoolkinderen van de Chr. School in Hollum een foto van hun zo vroeg gestorven Juffrouw Anna Frederikse.

 

Drachten Juni 1981

C. Wallast