Pôllepraat nummer 79 juni 2016
In zijn vaste rubriek ‘Museumnieuws’ deelde directeur Joop de Jong mede dat sinds 19 februari jl. in museum Sorgdrager de expositie H.D. Kat 
2018 is te zien. Deze expositie is opgezet door Egberta Veenhuizen en Dolph Kessler. In 1818 werd het dagboek van de bekende commandeur der walvisvaart Hidde Dirks Kat uitgegeven. Daar in 2018 Leeuwarden Culturele Hoofdstad is, wordt deze gelegenheid aangegrepen om er een Hidde Dirks Kat jaar van te maken. De expositie bevindt zich in het kleine huisje naast museum Sorgdrager. Naast het kunstproject Buro HDK zal in aanloop naar 2018 enkele ideeën uitgevoerd worden, zoals een dichtenbundel waarin twaalf hedendaagse dichters op de schipbreuk van Kat in 1777 zullen reageren.
Aan de cultuurhistorische stichting ‘De Ouwe Pôlle’ waren zeven messing gewichten geschonken die gedurende drie generaties in de bakkerij aan de Rixt van Doniaweg in Nes zijn gebruikt. Achtereenvolgens gebruikten Gerrit Johannes Wagenaar (1834-1912), Hendrik Hofker (1872-1929) en Eeltje Hofker (1902-1979) deze gewichten.
Collectiebeheerder Jan van Dijk schreef over de voortgang van de digitalisering van de collecties van Stichting Amelander Musea (STAM). Dankzij die digitalisering weet de stichting straks precies wat ze beheren en kunnen geïnteresseerden die objecten via internet raadplegen. Men streeft er naar eerst de kerncollectie van de stichting te digitaliseren. Daarbij moeten die objecten eerst professioneel worden gefotografeerd. Daarvoor heeft fotograaf Hans Knijff uit Dokkum zijn hulp aangeboden. Dankzij zijn hulp worden de objecten vrijblijvend gefotografeerd waarmee een belangrijke stap in de digitalisering wordt gezet. Ook heeft de STAM de beschikking over een professioneel scanapparaat waarmee documenten, kaarten en kunstwerken in hoge resolutie kunnen worden gescand. Dit apparaat wordt door museumfederatie Fryslân ter beschikking gesteld die daarmee een “tournee” langs de Friese musea houdt. Inmiddels zijn de scanwerkzaamheden afgerond. Tot slot worden alle gedigitaliseerde objecten geregistreerd in het programma Adlib. De heer Van Dijk verwacht eind dit jaar de kerncollectie gedigitaliseerd te hebben en via een nieuwe website te zullen ontsluiten.
Jacqueline Metz en Joop de Jong kijken met tevredenheid terug op het winterprogramma wat blijkt uit hun verslagen over de lezingen van Jan Houter en Anne Doedens, Ineke Vonk en de “printkes kieke-avond”. Op 20 januari jl. hielden Anne Doedens en Jan Houter, schrijvers van het bekende boek ‘Geschiedenis van de Wadden. Canon van de Waddeneilanden’, een lezing over dit onderwerp. Jan Houter komt van Vlieland en is zeer in de geschiedenis van dit eiland en de andere Waddeneilanden geïnteresseerd. Hij opperde het idee om een canon over de Waddeneilanden te schrijven. Een historisch werk over alle eilanden was namelijk nog niet geschreven. Tijdens de lezing vertelde Doedens over de verschillen en overeenkomsten tussen de eilanden. Zo kennen alle eilanden een rijke geschiedenis van het reddingswezen. Op Texel werden objecten van Romeinen gevonden en van Ameland is een oude kaart uit 1524 waar een kerk op te zien is. Daarnaast vonden bij de eilanden grote zeeslagen plaats, zoals in 1666 toen de Engelsen onder Vlieland een grote vloot schepen verbrandden en op Terschelling brandstichtten. Eerder overhandigden Houter en Doedens een exemplaar van hun boek aan burgemeester Albert de Hoop. Daarbij gaven ze een document uit de negende eeuw waarin Ameland wordt genoemd. Het Klooster van Echternach had grond op Ameland en stichtte daar een kerk. Houter en Doedens gingen zo van de hak op de tak door de geschiedenis van de Waddeneilanden. Tot slot maakten ze nog de opmerking dat ze het jammer vinden dat de grote grafzerk van de Amelander Van Cammingha’s in het baarhuisje achter slot en grendel zit. Eigenlijk zou deze ruimte voor het publiek toegankelijk moeten zijn. Volgens de heren liggen hier nog kansen.
Ook Ids Polet leverde weer een bijdrage aan dit nummer met het delen van zijn herinneringen van de periode na de oorlog. Zo weet hij zich nog te herinneren dat zijn moeder in 1946 een telegram ontving over het overlijden van haar zus Antje uit Amsterdam. Zij werd op Ameland begraven. Polet vertelt hoe voerman Hendrik Wagenaar met zijn wagen de kist van veerboot Waddenzee haalt en aan wal brengt.
Na de oorlog was er een wisseling van de wacht: dr. Poortenaar vertrok naar Lunteren waarvoor dr. Soeters in plaats kwam. Ook kwam er een nieuwe dierenarts die Mulder heette. Hendrik Wagenaar stopte met melk rijden en werd opgevolgd door Dries en Eppie Wagenaar. Zij haalden de melk voortaan met een omgebouwde legerauto.
Polet weet zich ook nog goed te herinneren hoe ze op de boerderij elektrisch licht kregen. Na de oorlog veranderde er veel.
Verder stond in dit nummer het vervolg van de brieven van zeeman Peter J. Ewes. Uit dit vervolg blijkt wat voor belangrijke rol het geloof in Peter Ewes’ leven speelde. Ook beschreef hij in de brieven die bewaard zijn gebleven hoe hij zijn ouders tot hun overlijden heeft verzorgd. Uiteindelijk overleed hij op 17 september 1840 in Zeist. Hij werd 83 jaar.
Het laatste artikeltje komt uit de Leeuwarder Courant van 1960 en gaat over ‘Bally van Ballum’ oftewel Hendrik van der Geest. Die ruim 40 jaar als boerenknecht voor zijn oom Douwe Klip werkte. Hij noemde zijn oom steevast ‘baas’ en werd door hem en veel andere mensen niet voor “vol” gezien. Zonder loon of zakgeld te ontvangen, heeft hij onder karige omstandigheden ruim 40 jaar zijn oom gediend. Na diens dood woonde hij in zijn boerderij. Hij zette de boerderij, tot veler verbazing, zonder problemen voort. Achteraf gezien, was Hendrik goed bij de tijd en werd hij minderwaardig door zijn oom behandeld. Dit bleek uit het feit hoe hij de boerderij voortzette na diens dood. Zijn enige wens was in het boerderijtje van zijn oom te blijven wonen. Daar genoot hij van het leven door te doen waar hij eerder door zijn oom van werd onthouden.