RedBot-project Fryske Roots publiceert eerste resultaten online
Fryske Roots - onderdeel van het digitaliseringsproject RedBot - presenteert de komende tijd de eerste online resultaten. Fryske Roots heeft als doel een belangrijk deel van de Friese archiefbronnen online te ontsluiten. Een omvangrijk project is de ontsluiting van de Huwelijkse Bijlagen van Friese gemeenten. Maar er is ook weer een slag gemaakt met de Nedergerechten en recentelijk de onderduikkaarten, waar ook veel Friese vrijwilligers aan meewerkten. Waar onderzoekers en geïnteresseerden soms tijdrovende zoektochten in papieren archieven ondernamen kan veel van dit onderzoek nu gewoon vanuit eigen kantoor of huiskamer plaatsvinden.
Friesland loopt voorop met ontsluiten huwelijksarchieven
De nieuwe online informatiebronnen bieden de wereld aan kennis over het dagelijks leven in Friesland door de eeuwen heen. Zo zijn de Huwelijkse Bijlagen een uiterst nuttige bron voor genealogen. De Huwelijkse Bijlagen, die tot en met 1932 bewaard zijn gebleven, zijn documenten die door een bruidspaar moest overleggen voordat een huwelijk gesloten kon worden. Denk dan aan uittreksels van geboorteregisters of een bewijs dat de bruidegom aan zijn verplichting tot de Nationale Militie had voldaan. Maar bijvoorbeeld ook een vonnis van de kantonrechter indien de ouders van bruid of bruidegom weigerden in een huwelijk toe te stemmen en de kantonrechter toestemming gaf.
Van 36 historische Friese gemeenten zijn de bijlagen nu gedigitaliseerd. De online ontsluiting hiervan is geregeld via de site www.allefriezen.nl. Hier zijn de huwelijkse bijlagen gekoppeld aan de huwelijksakten die al eerder online gezet zijn en voor iedereen makkelijk te vinden zijn. Als eerste zijn de bijlagen van Achtkarspelen, Aengwirden, Ameland, Baarderadeel, Barradeel en Bolsward gepubliceerd. De overige 30 gemeenten volgen het komende jaar. Friesland is voor zover bekend de eerste provincie waar naast de huwelijksaktes ook de geïndiceerde bijlages online staan.
Nedergerechtsarchief: zoeken in oude rechterlijke uitspraken veel makkelijker
Ook van het Nedergerechtsarchief komen weer nieuwe boeken online beschikbaar. De Nedergerechten waren lokale rechtbanken in de grietenijen (gemeenten) en steden van Friesland in de periode van de late Middeleeuwen tot 1811. Ze hielden zich bezig met criminele, civiele en vrijwillige rechtspraak. De archieven zijn voor historisch en genealogisch onderzoek van groot belang. Je vindt er informatie over rechtszaken, maar ook weesrekeningboeken, aanstellingen van voogden, boedelbeschrijvingen, verkopingen en hypotheken.
Begin 2016 is een gedeelte, zo’n 10%, van het Nedergerechtsarchief ontsloten via de site van Tresoar. Het digitaliseringsteam van RedBot is bezig de rest van het Nedergerechtsarchief van Tresoar van metadatering (het toekennen van karakteristieke informatie aan het bestand) te voorzien. Inmiddels zijn hiervan dertien Friese gemeenten gedigitaliseerd. De bestanden worden gefaseerd online geplaatst en zijn straks net als de Huwelijkse Bijlagen op de site www.allefriezen.nl te bekijken.
Mogelijk gemaakt door vele Friese handen: onderduikkaarten online
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden duizenden onderduikers een veilig heenkomen ergens in Friesland. Van ruim 5000 van hen zijn registratiekaarten bewaard gebleven. Deze registratiekaarten zijn door de scanstudio van RedBot gescand. Voor het metadateren hebben zo’n veertig vrijwilligers zich ingezet via de site van Fryske Hannen. De onderduikkaarten zijn van belang voor de nog levende onderduikers en/of hun nabestaanden, andere betrokkenen bij de onderduik en onderzoekers naar de onderduikgeschiedenis. De administraties geven een goed beeld van de intensiteit en de verspreiding van de onderduik(ers). In de loop van april zullen de eerste series kaarten op www.ondergedokeninfryslan.nl te zien zijn.