Startschot van de Canon van Ameland

Op woensdag 22 januari jl. werd door stichting ‘De Ouwe Pôlle’ in het Natuurcentrum de canon van Ameland-bijeenkomst georganiseerd. Onder leiding van Asing Walthaus werden de binnengekomen gebeurtenissen en personen besproken en de hoofdlijnen voor de canon uitgezet. Ruim veertig belangstellenden deelden deze avond hun kennis van de Amelander geschiedenis. Aan het eind van de avond werd een canoncommissie samengesteld. Zij gaan de komende maanden alle binnengekomen gebeurtenissen en personen bekijken en structuur daarin aanbrengen. Het streven is aan het eind van 2020 de canon van Ameland te presenteren.

Canon

De canon is een soort tijdlijn of overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en personen uit de geschiedenis. Het idee van een canon ontstond in 2018 toen het project Dorpscanon in Friesland werd geïntroduceerd vanwege Leeuwarden als culturele hoofdstad. Elk Fries dorp kon zijn eigen canon samenstellen. Stichting ‘De Ouwe Pôlle’ wilde ook een canon voor Ameland ontwikkelen, geen dorpscanon, maar voor het eiland als geheel. De canon van Ameland zal zo’n vijftig vensters bevatten. Dit aantal is nog niet definitief. De canon begint met het ontstaan van Ameland en loopt door tot het heden.

In het natuurcentrum vertelde Asing Walthaus over de totstandkoming van de Canon van Ameland

Totstandkoming

In het najaar van 2019 werd het publiek opgeroepen hun vijf belangrijkste personen en gebeurtenissen aan te leveren voor de canon van Ameland. Daar hebben bijna zestig mensen gehoor aan gegeven. Zij hebben meer dan honderd gebeurtenissen en tientallen personen ingezonden. Tijdens de canon-avond werden de opvallendste inzendingen gepresenteerd. Tevens werd uitgelegd wat een canon is, het doel ervan en hoe die tot stand komt. Na een inspirerende inleiding door Asing Walthaus ging het publiek in groepjes alle ingezonden gebeurtenissen en personen bekijken. Het bleek best lastig om daar een bepaalde ordening in te maken. Dat zal de voornaamste taak voor de canoncommissie zijn.

Bijzonderheden

Bijzonder was dat veel ingezonden gebeurtenissen vooral van de vorige eeuw waren. Dat is logisch aangezien die periode bij sommige mensen nog vers in het geheugen ligt, zoals de windhoos bij Duinoord in 1972 of de verdrinking van de paarden van de reddingboot in 1979. Maar ook de ramp met msc Zoë in 2019 werd vaak genoemd. Verrassende ingezonden personen waren Frans Kappenburg die vele succesvolle bands in de Kronkel liet optreden. Tevens zuster Hofman die vanaf 1925 op Ameland 679 bevallingen begeleidde. Tot slot schrijver Thijs Visser van het “verboden” boek ‘Onder het Torenlicht’.  

De vijf meest gekozen personen:

Kardinaal de Jong

Commandeur Hidde Dirks Kat

Kunstschilder Tames Oud

Cammingha’s/Erf- en Vrijheren van Ameland

Doopsgezinde voorganger Cornelis Pieter Sorgdrager

De vijf meest gekozen gebeurtenissen

1979 verdrinking paarden van reddingboot

1405 onafhankelijkheid Ameland als grietenij erkend tijdens landdag te Hartwerd

1880 bouw van de vuurtoren

1972 windhoos op Duinoord

1704 verkoop Ameland aan de Friese Nassau's

In groepjes werden alle ingezonden gebeurtenissen en personen bekeken

Canoncommissie

Aan het eind van de canonbijeenkomst kon het publiek zich aanmelden voor de canoncommissie. Hierin zit ook een aantal bestuursleden van stichting ‘De Ouwe Pôlle’. Deze commissie zal maandelijks bijeenkomen om op basis van alle ingezonden gebeurtenissen en personen een canon van Ameland samen te stellen. Ook zullen de Amelander scholen benaderd worden. Kijkt de Amelander jeugd op dezelfde manier naar het Amelander verleden als oudere Amelanders? Wat vinden zij belangrijk? Stichting ‘De Ouwe Pôlle’ vindt het ook belangrijk dat de jeugd bij de geschiedenis wordt betrokken. Hoe zij dit gaat doen, zal in de loop van 2020 duidelijk worden.