Ameland

Boek 'Ameland' van Straatsma is weer verkrijgbaar!

Waarom schoof vroeger de pastoor aan bij vergaderingen van de katholieke boeren in Buren? En waarom vonden Hollumer jongens het helemaal niet erg om op zolder tussen gedroogde plakken mest – toe’t op zijn Amelands – te slapen? Ook al zaten die ’vol met levendig goëd’ en liepen ze er vlooienbeten van op. In zijn boek Ameland, dat eind 2015 verscheen, geeft oud-huisarts en amateur-historicus Oense Straatsma uit Ballum antwoord op die vragen. Het boek is uitgegeven door de stichting De Ouwe Pôlle.

In het boek – met als ondertitel Verrassende inkijkjes in de rijke geschiedenis van het eiland Ameland – behandelt Straatsma een groot aantal onderwerpen uit de historie van Ameland, soms uitgebreid, dan weer kort en krachtig. In het 370 pagina’s tellend boek zijn ruim 300 illustraties, foto’s en infografieken opgenomen, de meeste in kleur.

Ameland getuigt van Straatsma’s diepgaande kennis over hoe Ameland veranderde van een uit de zee opgewelde zandbult tot een gemeenschap met eigen regels en gebruiken. De eerste bewoners van een nauwelijks begroeide zandbult moesten rond 650 na Christus vechten om te kunnen overleven. Dat is eeuwenlang zo gebleven. Oense Straatsma laat aan de hand van geschreven bronnen zien hoe ze dat deden. In hun voortdurende gevecht met de zee en de natuur, met de machthebbers aan de wal én op het eiland, droogte en overstromingen trotserend, ontwikkelden de Amelanders eigen gebruiken en regels. Sommige daarvan gelden nog steeds.

De geschiedenis van Ameland kan niet los worden gezien van die van de gebieden aan de andere kant van de zee. Monniken oefenden er hun invloed uit, er waren bestuurlijke banden, maar altijd probeerden de Amelanders waar mogelijk hun zelfstandigheid te bewaren.

Ameland kende dankzij de zeevaart periodes van relatieve welvaart. Maar de belangrijkste bron van een vaak karig bestaan was de akkerbouw en veehouderij. Altijd kleinschalig en om iedereen dezelfde rechten te geven ontstonden er eigen regels over de indeling en het gebruik van het land.

In zijn bronnenonderzoek stuitte de auteur op verrassende feiten. Zo laat hij aan de hand van hoogtekaarten zien hoe de eilanders de veiligste woonplekken zochten en vonden.

Uit de 19e en 20ste eeuw zijn er bronnen met meer persoonlijke gegevens. Zo legt Straatsma uit waarom in 1883 Jacob Former voor het ’uitjagen van een beest uit de duinen’  met 7 gulden werd beloond en een opzichter voor het maken van een tekening en bestek voor een zeedijk slechts 25 gulden kreeg. 

Het boek Ameland geeft op een dan weer bijna wetenschappelijke manier, dan weer anekdotisch een caleidoscopisch overzicht van de eilander geschiedenis. Dit boek zal veel Amelanders, maar ook toeristen met belangstelling voor hun geliefde vakantiebestemming aanspreken.

De prijs van het boek is nu € 32,50 (excl. verzendkosten) en is te koop bij de eilander boekhandels, museum Sorgdrager, museum Swartwoude en Natuurmuseum.