Amelander Volkslied – Opgeweld uit wier en zand

Amelander Volkslied

Een volkslied is lied dat dienst doet als symbool voor een volk. Het Amelander volkslied is het eilandsymbool in liedvorm voor de Amelanders. Het wordt tijdens bijzondere gelegenheden op het eiland of Amelander bijeenkomsten buiten het eiland gezongen en het muziekkorps speelt het op Koningsdag.
 

Wilhelmus

Het volkslied in het algemeen werd in de achttiende en negentiende eeuw populair. Het was de tijd van nationalistische sentimenten en geen lied vertolkt het nationalisme zo goed als een volkslied. Het Wilhelmus is het Nederlandse volkslied. Het is zelfs het oudste volkslied ter wereld. Wilhelmus van Nassouwe is het officiële volkslied sinds 1932. Daarvoor zongen de Nederlanders 'Wien Neêrlands Bloed' bij officiële gelegenheden.
 

Melodie

Het volkslied heeft een makkelijk in het gehoor liggende melodie: het volk moet het zo mee kunnen zingen. Bekende componisten waagden zich bitter weinig aan het componeren van een volkslied. Uitzonderingen zijn het Duitse en Oostenrijkse volkslied die door Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart werden gecomponeerd.
 

Eerste couplet - Opgeweld uit wier en zand

Het eerste couplet is het bekendste en meestal blijft het zingen beperkt tot dit couplet. Het volkslied is een dichterlijke ode aan het eiland. Wat uit de vijf coupletten van het Amelander volkslied naar voren komt is de strijd tegen de zee, de schoonheid van de Amelander vrouwen en de liefde voor het eiland.
 

Volksliedschrijver Le Fèbre

Het lied is in de 19e eeuw geschreven door F.D. le Fèbre. Vanaf 1890 gaf F.D. le Fèbre zeevaartkunde les aan de zeevaartschool die toen op Ameland stond. Het was een school voor middelbaar beroepsonderwijs. Le Fèbre kreeg in 1896 om gezondheidsredenen eervol ontslag. Hij was ook hoofd van de school in Nes.
 

Amelander Volkslied

1. Opgeweld uit wier en zand
Gans omspoeld door zilte baren
Moge God het steeds bewaren
Het plekje rijk aan duin en strand
Het ons zo lieve Ameland
Het plekje rijk aan duin en strand
Het ons zo lieve Ameland

2. Sedert eeuwen hield het stand
Zelfs bij't woeden van de golven
Schoon er dierbaars ligt bedolven
Bij't golfgeruis weergalmt het strand
''U heb ik lief, oud-Ameland''

3. 'k Heb u lief o stoere kwant
Met uw zeemansbloed in d'adren
Met het heldenmoed der vad'ren
Als g' in de nood de riem omspant
Dan heeft u lief heel Nederland

4. Eenvoud, kuisheid en verstand
Sierden t' allen tijd de vrouwen
Die ons eiland gaf t'aanschouwen
Blijf zo het sieraad van ons land
O meisjelief van Ameland

5. Vrienden, waar g' ooit zwerft te land
Of op d' ongewisse baren
Laat der vad'ren deugd niet varen
't Weerklinke luid op oude trant
''wij hebben lief ons Ameland."
 

Couplet 1

Het eerste couplet bezingt het eiland, de ontstaansgeschiedenis van het hoopje zand met rondom water, maar o zo geliefd.
 

Couplet 2

Het tweede couplet beschrijft de strijd tegen het water. Bij elke storm kalft er aan de ene kant van het eiland een stukje van de duinen af en groeit het eiland aan de andere kant. Dit couplet doelt ook op de dorpen Oerd en Sier die inmiddels niet meer bestaan en in de golven zijn verdwenen.
 

Couplet 3

Het derde couplet noemt de zeevaarders. Vele eilanders gingen naar zee om de kost te verdienen. De boeren die op het eiland bleven, hadden als jutter of als roeier in de roeireddingboot volop met de zee te maken.
 

Couplet 4

De vierde strofe beschrijft de schoonheid en deugdzaamheid van de vrouwen.
 

Couplet 5

Het laatste couplet is een hart onder de riem voor die Amelanders die elders verblijven, in den vreemde of op zee. Het stelt ook, dat waar de uitgevlogen eilanders zich ook op de wereld bevinden, ze altijd een warm plekje voor hun eiland in het hart bewaren.

Bron: SjaanfanAmeland, infoteur via Infonu.nl

Ameland, "het zesde werelddeel". Uit het blad "Omhoog" uit 23 februari 1946.